Της Λεμονιάς Βασβάνη
Μια ιστορική σειρά βιβλίων με τίτλο «200 χρόνια από την Επανάσταση» κυκλοφόρησαν οι εκδόσεις Μεταίχμιο θέλοντας να ρίξουν «φως» σε εμβληματικές μορφές και σε καθοριστικά ζητήματα του απελευθερωτικού αγώνα.
«Αντί να περιμένουμε προτάσεις για να εκδώσουμε βιβλία, τα δημιουργήσαμε», ανέφερε σε διαδικτυακή συνέντευξη τύπου ο εκδότης Νώντας Παπαγεωργίου. Όπως εξήγησε πρόκειται για μια σειρά με δύο υποσειρές: 1) με κάποιους πρωταγωνιστές του ’21 και 2) για καθοριστικά ζητήματα του 21. «Αναζητήσαμε τους συγγραφείς που θα ακολουθούσαν τις γενικές προδιαγραφές: βιβλία επιστημονικά και βασισμένα στην έρευνα, αλλά όχι εξεζητημένες μονογραφίες. Είναι κάτι που δεν συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια», ανέφερε. Τα χρονοδιαγράμματα τηρήθηκαν και τα βιβλία άρχισαν να εκδίδονται από τον περασμένο Οκτώβρη μέχρι και τον μήνα που διανύουμε. Κέρδισαν ήδη τις εντυπώσεις των αναγνωστών, παρά τις δυσκολίες που υπήρχαν με τα βιβλιοπωλεία να παραμένουν για αρκετό καιρό κλειστά λόγω των μέτρων κατά της πανδημίας του κορωνοϊού. «Είναι βιβλία που ήρθαν για να μείνουν. Και σταδιακά θα τα ανακαλύψουν και περισσότεροι αναγνώστες», σχολίασε ο κ. Παπαγεωργίου.
«Από τα 8 βιβλία της σειράς τα τέσσερα αναφέρονται σε εμβληματικές προσωπικότητες και τα άλλα τέσσερα σε καθοριστικά ζητήματα», σχολίασε ο Καθηγητής Ιστορίας στο ΑΠΘ Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης, που είναι υπεύθυνος της σειράς. Μιλώντας για το βιβλίο «Ιωάννης Καποδίστριας» που έγραψε ο Θάνος Βερέμης είπε πως έγινε μια προσπάθεια να υπάρξει ισορροπία ανάμεσα στην προσφορά του και στην αντιπολίτευση, και πως διαβάστηκε εκ νέου η βιβλιογραφία και οι πηγές «για να δούμε με εύληπτο τρόπο αυτή την πολυσυζητημένη και κορυφαία προσωπικότητα της Επανάστασης».
Αναφερόμενος στο βιβλίο «Εσωτερικές έριδες και διενέξεις στα χρόνια του Αγώνα», το οποίο έγραψε ο ίδιος, ο κ. Μιχαηλίδης είπε πως «οι Εμφύλιες διαμάχες ήταν αναπόφευκτες. Αποτελούσαν το αναγκαίο τίμημα για το πέρασμα μιας κοινωνίας που ήταν κατακερματισμένη γεωγραφικά σε μια κατάσταση ενός συγκεντρωτικού κράτους».
Για το βιβλίο για τον «Κολοκοτρώνη» είπε πως εστίασε σε δύο σημεία στην άφιξή του στη Μάνη το 1821 και στη σύγκρουσή του με τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη.
Σε μια από τις πιο αναγνωρίσιμες μορφές του ’21, την Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα εστιάζει το ομώνυμο βιβλίο που έγραψε ο διδάκτορας Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας ΑΠΘ κ. Κυριάκος Χατζηκυριακίδης. Ο συγγραφέας τόνισε πως ήταν στοίχημα να βρει και να αναδείξει κάτι νέο. Συμπλήρωσε πως έγραψε έχοντας διαβάσει τον τύπο και τις πηγές, και προσπάθησε να βοηθήσει τον αναγνώστη ώστε «να γνωρίσει την Μπουμπουλίνα, κατανοώντας τις επιλογές και τις πράξεις της στις ανθρώπινες διαστάσεις της».
Για τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη έγραψε το ομώνυμο βιβλίο ο Αθανάσιος Συροπλάκης. Όπως εξήγησε ο ίδιος: «Είναι από τις αμφιλεγόμενες προσωπικότητες κυρίως με την αντιπαράθεση που είχε με τον Καποδίστρια. Στο βιβλίο γίνεται μια προσπάθεια να αναδειχθεί η συμβολή του Μαυρομιχάλη στην ανεξαρτησία των Ελλήνων. Προσπάθησα να δώσω έμφαση σε άγνωστες πτυχές του Μαυρομιχάλη όπως η οπτική του και των Πελοποννήσιων προυχόντων στο ενδεχόμενο μιας επανάστασης στη Νότια Βαλκανική. Έβλεπαν τα πράγματα λίγο διαφορετικά γιατί είχαν πρόσφατες μνήμες από αποτυχημένη εξέγερση τα Ορλωφικά. Είχαν ιδεολογικές διαφορές με Καποδίστρια».
Στις «παράλληλες πορείες γεγονότων προσώπων και συγκυρίων στο δρόμο προς την επανάσταση» εστίασε ο εισηγητής στο Ινστιτούτο Επιμόρφωσης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης κ. Στέφανος Καβαλλιεράκης μέσα από το βιβλίο του με τίτλο «1814-1821 η προετοιμασία μιας Επανάστασης». «Φτάσαμε σε μια Επανάσταση με πολλές παράλληλες πορείες που ακολουθούσε ο Ελληνισμός», ανέφερε ο ίδιος προσθέτοντας ότι θέλησε να αναδείξει πως «το ’21 ήταν και μια επανάσταση του ίδιου του ελληνισμού εναντίον ενός τρόπου ζωής. Ενός πολιτικού και κοινωνικού μοντέλου».
Στις συνέπειες πολεμικών αποτυχιών, αλλά και στους πρωταγωνιστές των μαχών επικεντρώθηκε ο Επίκουρος Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Νικόλαος Αναστασόπουλος στο βιβλίο του με τίτλο «Από την σφαγή της Χίου στην έξοδο του Μεσολογγίου». Μιλώντας για το βιβλίο είπε πως «Ο αγώνας ανεξαρτησίας σημαδεύτηκε και από οδυνηρές ήττες με χιλιάδες θανάτους. Όμως αυτές αποτέλεσαν αιτία για στρατιωτική αναδιοργάνωση».
Τέλος ο διευθυντής ερευνών στο Κέντρο Έρευνας της Ιστορίας του Νεώτερου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών κ. Σωτήρης Ριζάς στο βιβλίο του «Οι μεγάλες δυνάμεις και η Επανάσταση», μιλά για τον ρόλο των μεγάλων δυνάμεων όπως προϊδεάζει και ο τίτλος. Σημείωσε πώς ναι μεν η Επανάσταση είναι έργο των Ελλήνων, όμως πρόσθεσε πως υπήρξε και μια διεθνής διάσταση με την συμμετοχή σημαντικών προσωπικοτήτων του εξωτερικού που έπαιξαν μεγάλο ρόλο.
