ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ "ΤΥΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ"
Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ
Την εικόνα που επικρατεί στην κτηματαγορά σήμερα, αλλά και τα προβλήματα που παρουσιάζονται, περιέγραψαν οι ομιλητές σε υβριδική στρογγυλή τράπεζα με θέμα «Προοπτικές και εμπόδια στις υποδομές και στο Real Estate στην Ελλάδα», που διοργάνωσε το Παρατηρητήριο Τιμών και Εκτιμήσεων Ακίνητων Ελλάδος & Ν.Α. Ευρώπης του Ελληνοσερβικού Εμπορικού, Τουριστικού, Επαγγελματικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Β. Ελλάδος.
Όπως τονίστηκε, η πανδημία ήρθε σε μια περίοδο που όλοι ανέμεναν ανάκαμψη έπειτα από μια 10ετή οικονομική κρίση, ωστόσο παρά τα προβλήματα «δεν έχουν σταματήσει οι δουλειές». Το θέμα της μεταβίβασης και των καθυστερήσεων αναφέρθηκε ως σημαντικό «αγκάθι», ενώ συζητήθηκε ακόμη το θέμα των αυξημένων τιμών στα μισθώματα, της αλλαγή των Airbnb από τη βραχυχρόνια στη μακροχρόνια μίσθωση, της ταυτότητας κτιρίου, αλλά και των επενδυτικών κινήσεων από ξένους, κατά κύριο λόγο Ισραηλινούς «που θεωρούν ότι υπάρχει ακόμη έδαφος για να επενδύσουν» στη χώρα μας. Πάντως, οι συμμετέχοντες εξέφρασαν αισιοδοξία για το 2022, αν και συγκρατημένη, λόγω κορωνοϊού.
«Γολγοθάς οι μεταβιβάσεις»
«Το κομμάτι μεταβίβαση πάσχει. Δεν υπάρχει μεταβίβαση με ένα κλικ. Ούτε με ένα ούτε με δύο ούτε με τέσσερα κλικ υπάρχει. Η μεταβίβαση ενός ακινήτου αποτελεί το Γολγοθά ενός ιδιοκτήτη που πρέπει να προσπαθήσει πάρα πολύ για να μπορέσει να βγάλει τα απαραίτητα χαρτιά που του ζητούνται από την ελληνική πολιτεία και δημόσιους οργανισμούς που εμπλέκονται στη διαδικασία, με αποτέλεσμα αυτό να διαρκεί μήνες ολόκληρους», τόνισε ο Λευτέρης Ποταμιάνος, Κτηματομεσίτης και Πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών – Αττικής, κάνοντας λόγο για σοβαρό πρόβλημα καθώς «πολλές δουλειές χάνονται και πολλές χαλάνε από όλες αυτές τις χρονοβόρες διαδικασίες». Όπως είπε, παλαιότερα, μία μεταβίβαση ολοκληρώνονταν σε 15-20 ημέρες, σήμερα κάνει από 3 ως 6 μήνες. «Δεν είναι δυνατόν να είμαστε στο 2021 και να κρατούν τόσο πολύ οι μεταβιβάσεις των ακινήτων», είπε χαρακτηριστικά.
Για τα προβλήματα που υπάρχουν λόγω των περιορισμών του covid μίλησε και ο Κώστας Χαϊδούτης, Δικηγόρος και Πρόεδρος Ιδιοκτήτων Ακινήτων Ν. Θεσσαλονίκης, υπενθυμίζοντας ότι οι περιορισμοί ήρθαν έπειτα από μια δεκαετή αναμονή λόγω της οικονομικής κρίσης. Όλοι ανέμεναν με αγωνία να συνέλθει τόσο η οικονομία όσο και η κτηματαγορά και ήρθε ο κορωνοϊός και τα πάγωσε όλα και αυτήν την στιγμή βιώνουμε μια στρεβλή καθημερινότητα που οδεύει στο να αναστείλει κάθε οικονομική δραστηριότητα εν τοις πράγμασι , όπως είπε. Έκανε λόγο για καθημερινή ταλαιπωρία των πολιτών στο κτηματολόγιο. «Σαν δικηγόρος το βιώνω πολλαπλά καθώς η επισκεψιμότητα στο Κτηματολόγιο δεν είναι μόνο για μεταβιβάσεις. Ξεπερνά την ελάχιστη αξιοπρέπεια που μπορεί να έχει κάθε συναλλασσόμενος πολίτης που απευθύνεται εν γένει σε μια δημόσια υπηρεσία […]. Μια καταχώρηση στο κτηματολόγιο διαρκεί 10-12 μήνες , ιδιαιτέρως εδώ στη Θεσσαλονίκη . Δεν μπορώ εγώ ως δικηγόρος να εξασφαλίσω σε πελάτη τι γίνεται με ένα ακίνητο που ενδιαφέρεται να αγοράσει», είπε χαρακτηριστικά. «Καθυστερούν οι αγοραπωλησίες όταν υπάρχει στρεβλή γραφειοκρατία», είπε ο ίδιος σε άλλο σημείο της τοποθέτησής του.
Και ο Γιώργος Τσακούμης πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ αναφέρθηκε στις καθυστερήσεις με τα ραντεβού στο Κτηματολόγιο λόγω κόβιντ και τηλεργασίας. Και ο Γιώργος Καραγκιαούρης, γ.γ. του Συλλόγου Μεσιτών Θεσσαλονίκης έκανε και αυτός λόγο για τεράστιο πρόβλημα με το κτηματολόγιο, που ειδικά στους ξένους αγοραστές είναι πολύ δύσκολο να το εξηγήσει κανείς.
Για την ταυτότητα κτιρίου, ο κ. Χαϊδούτης είπε ότι ήταν ένα θέμα που έμενε χρόνια σε αναστολή και «καλώς θεσπίστηκε» και πρέπει να λειτουργήσει η ψηφιοποίηση ενός ακινήτου καθώς «θα είναι λυτρωτική για τις επόμενες γενιές», ωστόσο, υποστήριξε ότι «αυτήν την στιγμή είναι χαοτική η κατάσταση γιατί κανείς δε ξέρει πώς να την εφαρμόσει». Ως θετικό καταρχάς χαρακτήρισε το μέτρο ο κ. Τσακούμης προσθέτοντας ότι «το πόσο θα μας δυσκολέψει είναι ένα μεγάλο θέμα», ωστόσο «κάποτε πρέπει να γίνει και το τάιμινγκ στην Ελλάδα ποτέ δεν είναι καλό».
Η εικόνα στα μισθώματα – «Θα αυξηθούν τα φέσια»
Ο κ. Χαϊδούτης έκανε εξάλλου λόγο για κλίμα αισιοδοξίας και βελτιωτική εικόνα στην αγορά, και στις μισθώσεις και στις αγοραπωλησίες, αλλά και για κάποια μελανά σημεία. Όπως είπε με το που τελείωσαν τα μέτρα από το κράτος, λόγω κορωνοϊού, με τις επιδοτήσεις μισθωμάτων κλπ «άρχισαν τα προβλήματα ήδη από το καλοκαίρι» και μεγάλος αριθμός ιδιοκτητών περιμένουν πότε θα αρχίσουν να πληρώνουν κανονικά οι μισθωτές τις συμβατικές τους υποχρεώσεις. Η αίσθησή του, όπως είπε, είναι ότι μετά από λίγο θα δούμε αρκετά σοβαρά ζητήματα, με κατεβασμένα ρολά «γιατί πολλοί επαναπαύτηκαν σε μια κατάσταση, βολεύτηκαν, χωρίς να λάβουν τις όποιες προφυλάξεις». Για καταστήματα που δυσκολεύονται και χρωστάνε αλλά μένουν ευελπιστώντας ότι κάτι θα πάει προς το καλύτερο καθώς και για εκτίμηση ότι αρκετές επιχειρήσεις θα κλείσουν έκανε λόγο και ο Κώστας Γεωργάκος, Κτηματομεσίτης και Πρόεδρος του Ελληνοσερβικού Επιμελητηρίου και του Παρατηρητηρίου Τιμών και Εκτιμήσεων Ακίνητων Ελλάδος & Ν.Α. Ευρώπης που συντόνισε και τη στρογγυλή τράπεζα.
Ο ίδιος έκανε λόγο για υπερβολική αύξηση στις μισθώσεις κατοικιών για την περίοδο που διανύουμε, η οποία «δεν δικαιολογείται». Δεν μπορεί σε μια χώρα με 10ετή οικονομική κρίση και δυο χρόνια πανδημίας να ζητάς αυξήσεις 20-30% από τους πολίτες και να ζητάς να σου την πληρώσει, όπως είπε, εκτιμώντας ότι θα μεγαλώσουν τα φέσια, καθώς δεν έχουν αυξηθεί και οι μισθοί.
Έχουν ανεβεί πολύ τα ενοίκια, αυτό θα κάνει κακό, είπε ο κ. Τσακούμης από την πλευρά του ενώ και ο κ. Χαϊδούτης υποστήριξε ότι η απληστία θα οδηγήσει και σε άλλα αποτελέσματα τονίζοντας ότι «πρέπει να κοιτάμε τον καλό ενοικιαστή και όχι το καλό ενοίκιο», καθώς κάποιος που σήμερα μπορεί να δώσει ένα μίσθωμα αντικειμενικά υψηλό κάποιους μήνες θα είναι συνεπής από εκεί και μετά θα αρχίσουν καθυστερήσεις και μπορεί να οδηγηθεί να φύγει νύχτα και να τρέχουν μετά οι ιδιοκτήτες με απλήρωτους λογαριασμούς κλπ.
Σε ότι αφορά το ενδιαφέρον ξένων για επενδύσεις στη Θεσσαλονίκη, ο κ. Γεωργάκος είπε ότι η golden visa «έχει εξαφανιστεί» ενώ και για τους Ισραηλινούς , οι οποίοι είναι οι κύριοι ξένοι επενδυτές στη Θεσσαλονίκη, πλέον τα ακίνητα άνω των 1000 ευρώ το τ.μ. τους φαίνονται πολλά.
Τι γίνεται με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις
Ο Πρόεδρος Ιδιοκτήτων Ακινήτων Ν. Θεσσαλονίκης αναφέρθηκε και στις βραχυχρόνιες μισθώσεις που λόγω πανδημίας δεν μπόρεσαν να δουλέψουν όλες και έχουν «παραδώσει» στους πολίτες αξιόλογα ακίνητα, που μεταφέρθηκαν από τις βραχυχρόνιες στις μακροχρόνιες μισθώσεις.
«Έχει εκλείψει η γκρίνια ότι δεν υπάρχουν σπίτια στην αγορά και είναι σε κακή κατάσταση και ζητούν για κακά ακίνητα υψηλά μισθώματα. Αυτή η παραδοχή πρέπει να ανήκει στο παρελθόν», όπως είπε ενώ σημείωσε ότι εκτεταμένες ανακαινίσεις είναι σε εξέλιξη στη Θεσσαλονίκη λόγω εξοικονομώ ή λόγω ιδιωτικής πρωτοβουλίας .
Για την αντίστοιχη εικόνα στην Αθήνα, ο κ. Ποταμιάνος είπε ότι τα Airbnb δεν είναι στα επίπεδα που ήταν το 2019 και στις αρχές του 2020, καθώς κάποια αποσύρθηκαν και έμειναν όσα πραγματικά δουλεύουν, κυρίως στο ιστορικό κέντρο, όπου ο ανταγωνισμός έφερε και χαμηλότερες τιμές. Είπε ωστόσο ότι στην Αθήνα υπάρχει και πάλι έλλειψη κατοικιών γι αυτό υπάρχουν και υψηλά μισθώματα, ειδικά στο κέντρο και τα νότια προάστια όπου «ένας μισθός από ένα ζευγάρι αρχίζει να μη φτάνει για να συντηρηθεί ένα σπίτι».
Οικονομία και ακίνητη περιουσία
Ο ακαδημαϊκός υπεύθυνος προγραμμάτων στην ακίνητη περιουσία του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, Φώτης Μουζάκης, ανέφερε ότι η ισορροπία γενικής οικονομίας και αξίας ακινήτων αργά ή γρήγορα αποκαθίσταται.
Μίλησε για τη συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας την περίοδο της κρίσης. Πριν το 2019 παρουσιάστηκε μια ανάκαμψη, μέχρι την εμφάνιση της πανδημίας «που μας έκοψε τα φτερά». Η ακίνητη περιουσία ακολούθησε λίγο πολύ αυτήν την εξέλιξη. Η κρίση του covid αφαίρεσε πάλι ακίνητο από τον όγκο της οικονομίας , αλλά μέσα στην πανδημία, όμως, είδαμε ότι η οικονομία στην Ελλάδα ανέκαμψε κάτι που τη διέκρινε διεθνώς. «Πήραμε πίσω τα χαμένα πριν τελειώσει η εποχή του covid», όπως είπε, υποστηρίζοντας ότι η αγορά ακινήτων είχε πιο υγιή εξέλιξη από ότι η ίδια η οικονομία. Οι αξίες και τα εισοδήματα συνέχισαν να βελτιώνονται ακόμη καλύτερα και από την οικονομία δείχνοντας ότι οι επενδυτές προτρέχουν και βλέπουν ότι η αγορά έχει μεγάλο μέλλον.
O Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Κεντρικής Μακεδονίας κ. Βασίλης Γεωργιάδης τόνισε ότι οι οικονομικοί δείκτες δείχνουν ότι είμαστε σε καλό επίπεδο ως οικονομία και τόνισε ότι σαν χώρα πετύχαμε καλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης από ότι περιμέναμε τουλάχιστον για το 2021 από το β΄τρίμηνο της χρονιάς, κυρίως λόγω τουρισμού και αύξησης κατανάλωσης. Μίλησε για τα σημάδια του πληθωρισμού και της ακρίβειας που βιώνουμε και εμείς όπως και όλες οι χώρες παγκοσμίως. Ο ίδιος εκτίμησε ότι η αναπτυξιακή τροχιά μετά το τέλος της πανδημίας θα αυξήσει την οικοδομική δραστηριότητα, θα αναπτυχθεί ο κλάδος του real estate, θα προστεθούν κατοικίες και επαγγελματικοί χώροι και νέα ακίνητα, ενώ τα δημόσια έργα θα αλλάξουν συνοικίες και γενικότερα τις υποδομές. Είπε ακόμη ότι λόγω του πληθωρισμού είναι γεγονός ότι υπάρχει ένα «στοπ» στην κατανάλωση και τόνισε ότι πρέπει η κυβέρνηση να συνεχίσει να ενισχύει την ελληνική οικονομία με μέτρα μέχρι να φύγει το κύμα πληθωρισμού ώστε ο καταναλωτής και να νιώσει πιο ασφαλής και να μη βιώνει την μεγάλη ακρίβεια στην τσέπη του. Όπως είπε αρκετά καταστήματα αντιμετωπίζουν μια δυσκολία λόγω περιοριστικών μέτρων, προτείνοντας να δοθεί παράταση για τα χρέη που συγκεντρώθηκαν από την εποχή του covid και αν γίνεται και κάποια μείωση όπως έγινε με τις επιστρεπτέες.
Τοποθέτηση στην εκδήλωση έκανε και ο αντιπεριφερειάρχης Κεφαλονιάς και Ιθάκης, Σταύρος Τραυλός ο οποίος σημείωσε ότι «η γραφειοκρατία έχει μειωθεί, όχι όμως στο επίπεδο που θέλουμε. Η ανομία και τα αυθαίρετα επίσης έχουν μειωθεί ειδικά στο νησί της Κεφαλονιάς, όπως είπε. Κεντρικός Συντονιστής ήταν ο Θεόδωρος Τριανταφυλλίδης, Εμπορικός Αντιπρόσωπος κι Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Εμπορικών Αντιπροσώπων Β. Ελλάδος.
