*Της Λεμονιάς Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"
Το καλοκαίρι πλησιάζει, όμως στη Χαλκιδική όλα δείχνουν πως υπάρχει ορατός κίνδυνος να πούνε ξανά το νερό… νεράκι.
Το πρόβλημα της λειψυδρίας προβληματίζει ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες το νομό, που έχει σχεδιαστεί με άλλες υποδομές και όχι για να φιλοξενεί πολλαπλάσιο πληθυσμό, και σε εποχές που και οι βροχοπτώσεις έχουν μειωθεί και η κλιματική κρίση γίνεται πλέον ορατή.
Το βασικότερο πρόβλημα για να γίνουν γεωτρήσεις είναι η εύρεση χρηματοδότησης.
«Προσπαθούμε να βρούμε χρήματα… Κάναμε έξι γεωτρήσεις και δεν μπορούμε να τις ηλεκτροδοτήσουμε εξαιτίας μιας διαδικασίας που λέει ότι χρειάζεται περιβαλλοντική αδειοδότηση. Και αυτό χρειάζεται ένα χρόνο. Έχουμε έργα σε εξέλιξη, αλλά δεν έχουμε χρηματοδότηση. Είμαστε στο τέρμα… και θα αν δεν αλλάξει κάτι θα πούμε το νερό… νεράκι!», ανέφερε σε τηλεφωνική μας συνομιλία ο δήμαρχος Νέας Προποντίδας Μανώλης Καρράς. Ο ίδιος χαριτολογώντας ευχήθηκε «να ρίξει βροχή ο Θεός για να έχουμε νερό».
Γεώργιος Εμμανουήλ: «Πολύ φοβόμαστε πως και φέτος θα δοκιμαστούν οι υποδομές μας»
Στο θέμα των χρημάτων αναφέρθηκε και ο δήμαρχος Πολυγύρου κ. Γεώργιος Εμμανουήλ. Μιλώντας στον «ΤyposThes» τόνισε πως: «για να γίνουν έργα χρειάζονται χρήματα. Έχουμε έτοιμες μελέτες και περιμένουμε να βγουν προσκλήσεις. Είχαμε στην διάθεσή μας 150.000 ευρώ όμως είναι ένα μικρό ποσό σχετικά με τις ανάγκες μας. Έγινε διαγωνιστική διαδικασία για φίλτρα αποσιδήρωσης και για δύο δεξαμενές αποθήκευσης. Πολύ φοβόμαστε πως και φέτος θα δοκιμαστούν οι υποδομές μας».
Ο ίδιος πρόσθεσε πως «το παραλιακό μέτωπο έχει παλιά δίκτυα διανομής με αμίαντο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται… Έχουμε κάνει αίτηση για νέα δίκτυα. Όπως και για μονάδα αφαλάτωσης. Και περιμένουμε χρηματοδοτικά εργαλεία. Εν τω μεταξύ προχωρήσαμε σε συντηρήσεις, αλλάξαμε προβληματικούς πίνακες που οδηγούν σε βλάβες και διακοπές υδροτότησης και κάναμε καθαρισμούς σε γεωτρήσεις. Έπειτα υπάρχει και η σκέψη να δούμε τα μικροφράγματα που θα μπορούσαν να δώσουν λύσεις. Βέβαια αυτό είναι αρμοδιότητα του υπουργείου και της περιφέρειας».
Στο δήμο Πολυγύρου το μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν χωριά στο παραλιακό μέτωπο όπως η Γερακινή και οι Καλύβες. «Χτίζονται συνέχεια νέες οικοδομές και κατοικίες και αυξάνεται η ζήτηση του νερού. Τα πράγματα δυσκολεύουν με την λειψυδρία κατά τους θερινούς μήνες. Πρόσφατα βγήκε μια έρευνα που κατέτασσε την Ελλάδα στην 19η θέση στο πρόβλημα της λειψυδρίας σε παγκόσμια κατάταξη και στην πρώτη στην Ευρώπη. Είμαστε ήδη στα “κόκκινα” και χρειάζεται ολιστική αντιμετώπιση. Ενδεχομένως τα νερά από τους βιολογικούς να διοχετευτούν για την άρδευση και να υπάρξουν και άλλα μέτρα», υπογράμμισε ο κ. Εμμανουήλ. Στο δήμο Πολυγύρου όπως μας είπε σχεδιάζονται δύο γεωτρήσεις. Η πρώτη θα ξεκινήσει στον επόμενο μήνα.
Στέλιος Βαλιάνος: «Μέλημά μας, είναι η ενίσχυση του δήμου»
Σε δύσκολη θέση βρίσκεται και ο δήμος Αριστοτέλη για το νερό. Ο δήμαρχος Αριστοτέλη κ. Στέλιος Βαλιάνος αναφέρει στο «ΤyposThes»: «Στον Δήμο Αριστοτέλη, μια περιοχή με την τουριστική ανάπτυξη σε συνεχή ανοδική τροχιά και τις απαιτήσεις σε νερό -ιδιαίτερα στην αιχμή της τουριστικής περιόδου- να αυξάνονται συνεχώς, είναι βέβαιο πως το πρόβλημα της λειψυδρίας θα γίνει σύντομα ακόμα πιο αισθητό. Ετοιμαζόμαστε γι` αυτό, παρά το γεγονός ότι προς το παρόν περιορίζεται σε σποραδικά “επεισόδια” έλλειψης, κυρίως λόγω τεχνικών προβλημάτων στις σχετικές υποδομές και όχι λόγω έλλειψης αποθεμάτων νερού στους φυσικούς αποταμιευτήρες.
Μέλημά μας, είναι η ενίσχυση του δήμου σε υποδομές ανόρυξης του νερού, μεταφοράς του μέσω αγωγών και αποθήκευσής του σε ειδικές δεξαμενές.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι επιτακτική η ανάγκη συνδρομής της Κεντρικής Κυβέρνησης με τη διάθεση πόρων που θα βοηθήσουν στην υλοποίηση των σχεδίων των δήμων για αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου.
Μέχρι στιγμής η κατανομή των κονδυλίων από τα γνωστά χρηματοδοτικά προγράμματα δεν είναι επαρκής, είτε λόγω έλλειψης χρημάτων, είτε λόγω διάθεσής τους σε διαφορετικές προτεραιότητες.
Η επιλογή για την δημιουργία μεγαλύτερων διοικητικών σχημάτων για την διαχείριση του νερού τα οποία υπερβαίνουν ως οργανωτική μονάδα τον ένα δήμο, δεν θα είναι αποτελεσματική αν δεν συνοδευτεί από καλή οργάνωση στην αντιμετώπιση της καθημερινότητας των δικτύων και από επιπρόσθετα κονδύλια για την κατασκευή υποδομών».
Με ποιους τρόπους θα βρεθεί λύση στο θέμα της λειψυδρίας
Για μια επιστημονική άποψη απευθυνθήκαμε στην Ελπίδα Κολοκυθά, που είναι Καθηγήτρια Διαχείρισης Υδατικών Πόρων στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης, αλλά και Πρόεδρος του Κέντρου UNESCO Ολοκληρωμένης και Διεπιστημονικής Διαχείρισης Υδατικών Πόρων (ΚΕΟΔΔΥΠ) ΑΠΘ.
Η ίδια εξήγησε τους λόγους που υπάρχει λειψυδρία αλλά και τις λύσεις που μπορεί να ακολουθήσουμε για να βελτιωθεί η κατάσταση.
Όπως μας ανέφερε χαρακτηριστικά η κυρία Κολοκυθά: «Η λειψυδρία δεν είναι ανυδρία, δηλαδή δεν είναι αποτέλεσμα ενός φυσικού φαινομένου.
Είναι το αποτέλεσμα κυρίως της απουσίας βιώσιμης υδατικής πολιτικής. Οφείλεται στην υπέρβαση της φέρουσας ικανότητας των υδατικών συστημάτων ως αποτέλεσμα μιας ανάπτυξης (αστικής, αγροτικής, τουριστικής) που ξεπερνά κατά πολύ, ως προς τις ανάγκες σε νερό, τα διαθέσιμα υδατικά αποθέματα. Είναι εντέλει, αποτέλεσμα της μη άσκησης βιώσιμης πολιτικής νερού, πολιτικής πρόληψης και πολιτικής προσαρμογής στα νέα δεδομένα της κλιματικής κρίσης.
Η λειψυδρία επιδεινώνεται εξαιτίας της μείωσης των βροχοπτώσεων και της αύξησης των ξηρασιών στο πλαίσιο της κλιματικής κρίσης. Ειδικά στη Χαλκιδική, οφείλεται τόσο στον υπερ-τουρισμό και τον τριπλασιασμό της ζήτησης σε νερό το καλοκαίρι, όσο και στην ανάγκη νερού για την αγροτική ανάπτυξη (που άλλωστε αποτελεί τον μεγαλύτερο καταναλωτή νερού στην Ελλάδα με συμμετοχή περισσότερο από το 80% στην κατανάλωση του νερού).
Παράλληλα οι παράνομες γεωτρήσεις και η υπεράντληση των υπόγειων υδροφορέων εξαιτίας της εντατικοποίησης της γεωργίας έχουν προκαλέσει πτώση της στάθμης του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα με ταυτόχρονη διείσδυση του θαλασσινού νερού προκαλώντας σοβαρά φαινόμενα υφαλμύρωσης, απειλώντας και την ποιότητα του νερού.
Τέλος η λειψυδρία στη Χαλκιδική οφείλεται στην απουσία κατάλληλων υδραυλικών έργων όπως και στην απουσία συντήρησης και εκσυγχρονισμού των υπαρχόντων».
Τι πρέπει να γίνει για δούμε μια καλύτερη εικόνα στο ζήτημα; Η καθηγήτρια μάς ανέφερε: «Η λύση στο πρόβλημα του νερού είναι η ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ των οικονομικών δραστηριοτήτων στα διαθέσιμα ανανεώσιμα αποθέματα νερού. Παράλληλα ο εκσυγχρονισμός των δικτύων ύδρευσης και άρδευσης και ο περιορισμός των διαρροών,(που φτάνει το 50% στη γεωργία), η εξοικονόμηση νερού και τα κατάλληλα υδραυλικά έργα (εναλλακτικές πηγές νερού, στέρνες, ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση) σε συνδυασμό με την ανάπτυξη σχεδίων έκτακτης ανάγκης για ξηρασίες, την αναδάσωση λεκανών απορροής για τη βελτίωση του εμπλουτισμού των υπόγειων υδάτων είναι κάποια από τα μέτρα που μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την κατάσταση. Προφανώς απολύτως απαραίτητη είναι και η ευαισθητοποίηση και συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στην προσπάθεια αυτή»
