Για να είναι ποιοτικός ο ύπνος πρέπει να διαθέτει μερικά πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Αυτό τονίζει σε πρόσφατη έκθεσή του το Εθνικό Ιδρυμα Υπνου (NSF) των ΗΠΑ, το οποίο ζήτησε από ομάδα εμπειρογνωμόνων να επανεξετάσει όλα τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα. Σύμφωνα με τους ειδικούς του NSF, τέσσερα είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του ποιοτικού ύπνου:
1. Να είναι κανείς κοιμισμένος τουλάχιστον κατά το 85% του συνολικού χρόνου που είναι ξαπλωμένος στο κρεβάτι του.
2. Να αποκοιμιέται μέσα σε 30 λεπτά ή λιγότερο.
3. Να μην ξυπνάει περισσότερες από μία φορά τη νύχτα.
4. Οταν ξυπνήσει, να αποκοιμηθεί πάλι μέσα σε 20 λεπτά ή λιγότερο.
Όταν απουσιάζει ένα ή περισσότερα από αυτά, ο ύπνος δεν είναι επαρκής και δεν ξεκουράζει τον οργανισμό όσο πρέπει, λένε οι ειδικοί. Πόσο συχνά συμβαίνει αυτό; Από ό,τι φαίνεται πάρα πολύ, αφού το 27% των ενηλίκων δεν πληροί το ένα από τα κριτήρια (την ταχύτητα με την οποία αποκοιμιέται κανείς), ενώ αναρίθμητοι άλλοι ξυπνούν δύο ή και περισσότερες φορές κάθε βράδυ ή μένουν με τις ώρες άυπνοι στο κρεβάτι τους.
Οι ειδικοί του NSF σπεύδουν να επισημάνουν ότι οι υπολογισμοί τους αφορούν τους ανθρώπους που κοιμούνται (ή έστω είναι ξαπλωμένοι στα κρεβάτια τους) επί επαρκές χρονικό διάστημα κάθε βράδυ.
Οι κατάλληλες ώρες. Το διάστημα αυτό παρουσιάζει διακύμανση από ηλικία σε ηλικία, σύμφωνα με άλλες κατευθυντήριες οδηγίες τις οποίες είχε εκδώσει το NSF πριν από δύο χρόνια. Σύμφωνα με αυτές, οι έφηβοι ηλικίας 14-17 ετών χρειάζονται 8 έως 10 ώρες ύπνο, οι ενήλικοι 18-64 ετών χρειάζονται 7 έως 9 ώρες ύπνο και οι ηλικιωμένοι (άνω των 65 ετών) 7 έως 8 ώρες ύπνο κάθε βράδυ.
«Οι αναθεωρημένες κατευθυντήριες οδηγίες μας για τη βέλτιστη διάρκεια ύπνου και, τώρα, για την ποιότητά του παρέχουν στους πολίτες όλες τις πληροφορίες που χρειάζονται για να κατανοήσουν αν κοιμούνται αρκετά και καλά» δήλωσε ο επικεφαλής του NSF δρ Μακ Χιρσκόβιτς, ομότιμος καθηγητής Ιατρικής Υπνου στο Κολέγιο Ιατρικής Baylor και εκτελεστικός γραμματέας της Παγκόσμιας Εταιρείας Ιατρικής Υπνου.
Αυτό είναι πολύ σημαντικό, εξήγησε, διότι ο ύπνος αποτελεί ζωτικής σημασίας δείκτη υγείας και ευεξίας, αλλά οι περισσότεροι σύγχρονοι άνθρωποι ξεχνούν πόσο απαραίτητος είναι στον οργανισμό τους ή έχουν τόσο πολλές δουλειές και στρες, ώστε αντικειμενικά δεν έχουν αρκετό χρόνο για να κοιμηθούν.
Την κατάσταση περιπλέκει το γεγονός ότι διεγερτικά όπως ο καφές, τα ισοτονικά ροφήματα, τα ξυπνητήρια και τα φώτα (συμπεριλαμβανομένων αυτών από τις ψηφιακές συσκευές) επεμβαίνουν στον κιρκάδιο ρυθμό, δηλαδή στο βιολογικό μας ρολόι ή αλλιώς στον φυσικό κύκλο ύπνου/αγρυπνίας του οργανισμού.
