Ένα νέο διαγνωστικό εργαλείο που ίσως συμβάλλει στον έγκαιρο εντοπισμό μιας υποομάδας ασθενών με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού, εξετάζουν αμερικανοί ερευνητές. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσαν στο επιστημονικό έντυπο European Journal of Neuroscience η μέτρηση των γρήγορων κινήσεων των ματιών μπορεί αποκαλύψει ελλείμματα σε μια περιοχή του εγκεφάλου που παίζει σημαντικό ρόλο στη συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη.
Οι ερευνητές από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ και το Ινστιτούτο Νευροεπιστήμης Del Monte, με επικεφαλής τον ΔΡ Τζον Φοξ, υποστηρίζουν ότι η κινητικότητα των ματιών μπορεί να αποτελεί ένα «παράθυρο» για ένα τμήμα του εγκεφάλου που παίζει καθοριστικό ρόλο σε πολλές νευρολογικές και αναπτυξιακές διαταταχές, όπως ο αυτισμός.
Ως γνωστόν, οι διαταραχές του φάσματος του αυτισμού χαρακτηρίζονται από μια ευρύτητα συμπτωμάτων με αποτέλεσμα η διάγνωσή τους να αποτελεί πραγματική πρόκληση για τους γιατρούς. Για την επιλογή δε της κατάλληλης θεραπείας, η αναγνώριση του συγκεκριμένου φαινότυπου της διαταραχής είναι το πρώτο βασικό βήμα που πρέπει να γίνει.
Οι κινήσεις των οφθαλμών και οι μηχανισμοί δια των οποίων ο εγκέφαλος ελέγχει και επεξεργάζεται αυτό που επιλέγουμε να δούμε, βρίσκεται εδώ και δεκαετίες στο επίκεντρο της επιστημονικής έρευνας. Οι ταχείες κινήσεις των ματιών όταν εστιάζουμε από το ένα αντικείμενο στο άλλο, είναι καθοριστικές για την κατανόηση, αλληλεπίδραση και πλοήγηση στο περιβάλλον. Στα υγιή άτομα οι γρήγορες κινήσεις των ματιών είναι όντως ταχείες, ακριβείς και εύστοχες, ώστε η ματιά να στρέφεται από το ένα σημείο στο άλλο.
Η πιθανή συνάφεια της κίνησης των ματιών σε άτομα με αυτισμό είναι η περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει αυτές τις ενέργειες, μια πυκνή δομή νευρώνων γνωστή ως παρεγκεφαλίδα. Η τελευταία παραδοσιακά θεωρείται ότι παίζει ρόλο στον έλεγχο της κινητικότητας και τώρα φαίνεται ότι είναι απαραίτητη για το συναίσθημα και τη γνωστικότητα δια μέσου των συνδέσεών της με τον υπόλοιπο εγκέφαλο. Επίσης, υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι η δομή της παρεγκεφαλίδας μεταβάλλεται σε έναν υποπληθυσμό ατόμων με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού.
Σε μια σειρά πειραμάτων, οι ερευνητές της παρούσας μελέτης κατέγραψαν την κινητικότητα των ματιών σε άτομα με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να παρακολουθήσουν ένα οπτικό στόχο που εμφανιζόταν σε διάφορα σημεία μιας οθόνης. Το πείραμα είχε σχεδιαστεί έτσι ώστε η εστίαση να υπερακοντίζει τον στόχο. Στα υγιή άτομα, ο εγκέφαλος θα διόρθωνε την κίνηση των ματιών, αλλά στα άτομα με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού συνέχιζε να χάνει τον στόχο. Αυτό σημαίνει ότι ο αισθητήρας κίνησης στην παρεγκεφαλίδα που είναι υπεύθυνος για την κίνηση των ματιών, δεν λειτουργεί σωστά.
Η ανικανότητα του εγκεφάλου να προσαρμόζει το μέγεθος της κίνησης του ματιού ενδεχομένως να μην είναι μόνο ένδειξη δυσλειτουργίας της παρεγκεφαλίδας, αλλά να βοηθά στην αιτιολόγηση των ελλειμμάτων επικοινωνίας και κοινωνικής αλληλεπίδρασης σε πολλά άτομα με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού.
