Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ
Την πρώτη ελληνική εφαρμογή για smartphones για ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, η οποία στοχεύει στον καλύτερο έλεγχο των συμπτωμάτων τους, παρουσίασε το Ιατρείο Καρδιακής Ανεπάρκειας της 3ης Καρδιολογικής Κλινικής του ΑΠΘ στην δράση "ΑΠΘ την Κυριακή" που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Κυριακή στην πλατεία Χημείου.
Η εφαρμογή "thessHF" λειτουργεί στην ουσία σαν μια "ηλεκτρονική νοσηλεύτρια" όπως εξηγεί στον Τύπο Θεσσαλονίκης ο Καθηγητής Βασίλειος Βασιλικός, διευθυντής της 3ης Καρδιολογικής Κλινικής του ΑΠΘ. "Θυμίζει στους ασθενείς να κάνουν αυτά που πρέπει, τα οποία οι περισσότεροι ξεχνούν επειδή βαριούνται, ή επειδή παίρνουν πολλά φάρμακα ή γιατί είναι ηλικιωμένοι άνθρωποι. Τους βάζει σε μια τάξη. Ακολουθώντας αυτά τα βήματα το 50% των επαναεισαγωγών μειώνεται και αυτό είναι σημαντικό για την οικονομία του συστήματος αλλά και για την ποιότητα ζωής των ασθενών", όπως τονίζει.
Πώς λειτουργεί
Συγκεκριμένα, η εφαρμογή, η οποία βραβεύτηκε στο Πανελλήνιο Συνέδριο Καρδιακής Ανεπάρκειας του 2019, προτείνει στους ασθενείς να κάνουν καθημερινά τρία βήματα για την καρδιά: μέτρηση πίεσης, σωματικού βάρους και καταγραφή τυχόν δύσπνοιας. Επισημαίνοντας τη σημασία τήρησης αυτού του ημερολογίου ο κ. Βασιλικός αναφέρει χαρακτηριστικά ότι "αν βάλει ένας τέτοιος ασθενής ένα κιλό την ημέρα σημαίνει ότι «κρατάει υγρά» δεν σημαίνει ότι παχαίνει. Αλλά σε μια εβδομάδα μπορεί να κάνει πνευμονικό οίδημα και έρθει στο νοσοκομείο σε βαριά κατάσταση".
Το περιβάλλον εισαγωγής δεδομένων είναι φιλικό και απλό για το χρήστη. Ο ασθενής είναι σε θέση ανά πάσα στιγμή να δει το ιστορικό των καταγεγραμμένων μετρήσεων του σε πίνακες αλλά και διαγράμματα, ενώ λαμβάνει αναδυόμενες ειδοποιήσεις φαρμάκων πρωί, μεσημέρι και βράδυ και η φαρμακευτική συμμόρφωση αποθηκεύεται στη συσκευή. Παράλληλα, ο ασθενείς μπορεί να κάνει ένα νέο κουίζ κάθε εβδομάδα, ενώ επιβραβεύεται για την ενεργή χρήση της εφαρμογής με απώτερο στόχο τη "χρυσή καρδιά".
Πιλοτική χρήση
Ήδη η εφαρμογή χρησιμοποιείται από περίπου 22 ασθενείς του Ιατρείου, πιλοτικά, και όπως προκύπτει το 60% μπορεί με ευκολία να τη χρησιμοποιεί. Σε αυτήν τη φάση την εφαρμογή μπορούν να αποκτήσουν ασθενείς που είναι εγγεγραμμένοι στο ιατρείο καθώς στόχος είναι η τελειοποίησή της, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για το άνοιγμα της κλινικής μελέτης και σε άλλους ασθενείς προκειμένου να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα και η λειτουργικότητά της. Μέχρι το τέλος του καλοκαιριού εκτιμάται ότι θα υπάρχουν τα πρώτα αποτελέσματα. Σημειώνεται ότι ο μέσος όρος ηλικίας των ασθενών που επισκέπτονται το ιατρείο είναι 60-65 ετών και φτάνουν εκεί συνήθως είτε επειδή αντιμετωπίζουν κάποια καρδιοπάθεια που σχετίζεται με καρδιακή ανεπάρκεια, είτε έχουν παραπεμφθεί από άλλους γιατρούς, είτε έρχονται με δύσπνοια ή πνευμονικό οίδημα στα επείγοντα και διαπιστώνεται ότι έχουν καρδιακή ανεπάρκεια.
Αυξήθηκαν τα ποσοστά καρδιακής ανεπάρκειας
"Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι τελικά η κατάληξη όλων των καρδιοπαθειών", όπως υπογραμμίζει ο κ. Βασιλικός, σημειώνοντας ότι τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί το ποσοστό των πασχόντων από αυτήν την εκφυλιστική νόσο, επειδή έχει αυξηθεί και το προσδόκιμο ζωής. Αποτελεί, όπως λέει, την τελική κατάληξη είτε παραμελημένων καρδιοπαθειών ή καρδιοπαθειών που δεν μπορούν να γίνουν καλά. Μεταξύ άλλων ανέφερε για παράδειγμα ότι κάποιος που μπορεί να έχει πάθει έμφραγμα θα σωθεί κάνοντας αγγειοπλαστική κλπ, αλλά κάποιοι από αυτούς που έχουν πάθει έμφραγμα θα χάσουν ένα κομμάτι του μυοκαρδίου και μετά αναπτύσσουν καρδιακή ανεπάρκεια ή αν κάποιος είναι υπερτασικός και δεν ρυθμίζεται καλά, κάποια στιγμή μετά από αρκετά χρόνια θα μεγαλώσει η καρδιά του και θα παρουσιάσει καρδιακή ανεπάρκεια.
Τι είναι η καρδιακή ανεπάρκεια
Λέγοντας καρδιακή ανεπάρκεια εννοούμε τη σοβαρή εκείνη πάθηση όπου ο καρδιακός μυς αδυνατεί να στείλει επαρκή ποσότητα αίματος σε όλο το σώμα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα όργανα και οι ιστοί να μη δέχονται επαρκή ποσότητα οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών. Παράλληλα λόγω της προβληματικής άντλησης, ανεπαρκής είναι και η επιστροφή του αίματος στην καρδιά. Έτσι το αίμα παραμένει στις φλέβες και τα υγρά «βγαίνουν» σε ιστούς όπως είναι τα πόδια, οι πνεύμονες και η κοιλιά, προκαλώντας οιδήματα, δηλαδή πρήξιμο και δύσπνοια. Υπάρχουν δεδομένα που δείχνουν ότι η καρδιακή ανεπάρκεια είναι πιο συχνή από τον καρκίνο και πιο θανατηφόρα από κάποιες μορφές καρκίνου. Περισσότεροι από 3,5 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη διαγιγνώσκονται με καρδιακή ανεπάρκεια.
Αντιμετώπιση
Σε ότι αφορά την αντιμετώπιση, ο κ. Βασιλικός αναφέρει πως πρώτα από όλα είναι αιτιολογική. Αναζητούνται δηλαδή οι λόγοι για τους οποίους ένας ασθενής εμφάνισε καρδιακή ανεπάρκεια. "Αν έχεις στεφανιαία νόσο θα φτιάξεις τις αρτηρίες θα κάνεις μπαλονάκι, μπαι πας κλπ. Αν έχεις μια βαλβίδα που δεν δουλεύει σωστά τη φτιάχνεις για να μειωθεί το ποσοστό επιβάρυνσης της καρδιάς σου". Για όσους έχουν ήδη το σύνδρομο και δεν μπορούν κα κάνουν κάτι περαιτέρω, υπάρχουν τα φάρμακα και οι συσκευές (απινιδωτές, βηματοδότες, συσκευές υποβοήθησης της κυκλοφορίας, τεχνητές καρδιές). Σύμφωνα με τον κ. Βασιλικό τον τελευταίο ενάμισι χρόνο κυκλοφορεί φάρμακο που έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει την επιβίωση των ασθενών.
Η πρόληψη είναι η πιο σωστή θεραπεία
Οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια πρέπει καθημερινά να ζυγίζονται, να αποφεύγουν την κατανάλωση άλατος και να παρακολουθούν την αρτηριακή τους πίεση. Θα πρέπει να συμβουλεύονται τον ιατρό τους όταν αυξηθεί απότομα το βάρος τους, αν δυσκολεύονται στην αναπνοή τους κατά το περπάτημα και αν πρηστούν έντονα τα πόδια τους. "Κάποια σημάδια στην αρχή μπορεί να μην τους δίνουν σημασία αλλά μετά όταν πάρει φωτιά το δάσος είναι αργά", όπως λέει χαρακτηριστικά ο κ. Βασιλικός, σημειώνοντας την σημασία της καλής συνεργασίας με τον θεράποντα ιατρό. Όσο για το ποια είναι αυτά τα σημάδια αναφέρει: Αν κουράζονται πιο εύκολα, αν πρήζονται τα πόδια τους, αν βάζουν βάρος χωρίς λόγο αν κόβεται η όρεξή τους κ.λπ.
Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στη Θεσσαλονίκη
Σημειώνεται ότι η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία διοργανώνει μια σειρά δράσεων τον μήνα Μάιο με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Αρτηριακής Υπέρτασης (17 Μαΐου 2019) και της Πανευρωπαϊκής Ημέρας Αφύπνισης για την Καρδιακή Ανεπάρκεια (11 Μαΐου 2019).
Ειδικότερα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης σήμερα, Παρασκευή 17 Μαΐου θα λάβουν χώρα δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού σε 6 πόλεις ταυτόχρονα (Αθήνα, Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ιωάννινα, Ηράκλειο Κρήτης). Στη Θεσσαλονίκη η δράση θα πραγματοποιηθεί από τις 10 το πρωί έως τις 2 το μεσημέρι, στην πλατεία Αριστοτέλους, όπου θα προσφέρεται ενημερωτικό υλικό, θα γίνεται μέτρηση αρτηριακής πίεσης σε όποιον το επιθυμεί.
Επίσης, τη Δευτέρα 27 Μαΐου, στις 18.00 θα πραγματοποιηθεί περιπατητικός γύρος με τίτλο "Εκπαιδεύω την καρδιά μου μαθαίνοντας την πόλη μου", στη Θεσσαλονίκη με αφετηρία την πλατεία Ροτόντας και με σκοπό να περπατήσουν οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια ενώ παράλληλα θα γίνεται και ξενάγηση σε σημαντικά μνημεία της πόλης. Η δράση γίνεται υπό την αιγίδα της ευρωπαϊκής και της ελληνικής εταιρίας καρδιολογίας, στο πλαίσιο του πανευρωπαϊκού συνεδρίου Καρδιακής Ανεπάρκειας, Ηeart Failure 2019 Congress που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα. Αντίστοιχη δράση θα πραγματοποιηθεί και στην Αθήνα.
