Άρθρο του Γιώργου Ρακκά*
Η συμπεριφορά της κυβέρνησης κατά την τελευταία επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Θεσσαλονίκη, εξέθεσε ανεπανόρθωτα την ίδια και τον επικεφαλής της. Η ασφυκτική αστυνομοκρατία μηδενικής ανοχής που διέταξε να επικρατεί γύρω από το Αλεξάνδρειο Μέλαθρο, οι προσαγωγές δεκάδων ανθρώπων «πιθανώς ταραξιών», που το τρομερό τους έγκλημα θα ‘ταν να σήκωναν καμία ελληνική σημαία ή να τραγούδαγαν το «Μακεδονία ξακουστή» κατά την ομιλία του πρωθυπουργού, και οι αύρες που ήταν σε επιφυλακή, και που έχουν κάνει την εμφάνισή τους στους δρόμους ξανά έπειτα από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 -όλα αυτά δείχνουν τον πανικό που έχει καταλάβει τον Αλέξη Τσίπρα και το κυβερνών κόμμα του. Πανικός ο οποίος οφείλεται στην συνειδητοποίηση ότι η Συμφωνία των Πρεσπών βουλιάζει την ούτως ή άλλως συρρικνούμενη απήχηση που είχε η κυβέρνηση μέσα στην κοινωνία, καθώς προκαλεί το μεγαλύτερο φιάσκο στην ιστορία της πρόσφατης διπλωματικής ιστορίας της χώρας.
Ένας πρωθυπουργός ο οποίος εξελέγη λέγοντας παραμύθια, εκμεταλλευόμενος την μνημονιακή απελπισία των Ελλήνων, συνεχίζει να πολιτεύεται με αυτά ακόμα και στο παρά πέντε της παραμονής του στην καρέκλα του. Γι' αυτόν η αποδοχή της Συμφωνίας των Πρεσπών είναι ζήτημα ιδεολογίας• αρκεί να πει κανείς «όχι στον εθνικισμό» και αίφνης τα Βαλκάνια θα μεταμορφωθούν στον παράδεισο της διεθνούς αμοιβαιότητας. Πίσω από αυτό, βέβαια, υπάρχει και μπόλικος κυνισμός. Εκτελεί συμβόλαια η κυβέρνηση ξένων Πρεσβειών, παζαρεύει μικροελαφρύνσεις σε συντάξεις και επιδόματα πείνας έναντι κύρωσης της Συμφωνίας από το κοινοβούλιο.
Είναι μια στρατηγική 'καμμένης γης' γιατί η απόρριψη της Συμφωνίας των Πρεσπών δεν είναι ζήτημα «ιδεολογίας» αλλά ζήτημα ρεαλισμού. Αυτό που διαισθάνεται η συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας αλλά που αποφεύγει να δει ο πρωθυπουργός (ίσως γιατί του περιορίζουν την οπτική γωνία οι κλούβες που τον φυλάνε) είναι ότι οι ρήτρες της συμφωνίας, μεταβάλουν το ονοματολογικό ζήτημα σε διαρκές, καθημερινό πρόβλημα.
Έχουν δίκιο. Κατ’ αρχάς δια της αναγνώρισης «μακεδονικής» γλώσσας και υπηκοότητας, ουσιαστικά η ελληνική πλευρά αποδέχεται ότι όλη η πρότερη γραμμή της δεν αφορούσε σε ζητήματα εθνικής ουσίας, αλλά υπήρξε μάχη γοήτρου, ένα καπρίτσιο για το θεαθήναι: Μετά την 'κωλοτούμπα' των Πρεσπών, όλος ο διεθνής παράγοντας έμεινε να αναρωτιέται γιατί αυτό δεν έγινε ήδη από το 1992 και χρειάστηκε να περάσουν τόσα χρόνια αρνήσεων. Ποιός θα πειστεί κανείς μετά από αυτό για τα εθνικά δίκαια από την διεθνή κοινότητα; Ύστερα είναι η οικονομία της Μακεδονίας• μέσα από τις συνομιλίες για την ονομασία των προϊόντων και την προέλευσή τους, που προβλέπει η συνθήκη, η Ελλάδα θέτει υπό διαπραγμάτευση ένα πολύ ουσιαστικό, εξαγωγικό πλεονέκτημα που έχει σε κλάδους που αποτελούν την ραχοκοκαλιά της βορειοελλαδικής οικονομίας.
Και φυσικά είναι η Ιστορία, όχι ως μνήμη και συνείδηση αλλά ως πολιτιστικό αγαθό, κοινό του ελληνικού λαού και δυνάμει εκμεταλλεύσιμο από την πολιτεία και τους δήμους του. Στην αρμόδια επιτροπή ιστορικών που πάλι η συνθήκη προβλέπει, οι γείτονές μας βγήκαν και λίγο πολύ έθεσαν μια 'γκρίζα ζώνη', στην οποία περιέλαβαν από την εθνικότητα και την καταγωγή των αρχαίων Μακεδόνων (λέγοντας ότι τότε μια ελληνική ελίτ εξουσίαζε πληθυσμούς ντόπιους μη ελληνικούς) μέχρι την ελληνικότητα των Κυρίλλου και Μεθοδίου.
Άραγε ο Δήμος ή η Περιφέρεια θα μπορεί μετά από αυτές τις άμεσες συνέπειες της Συνθήκης, να προάγει αυτές τις πτυχές της εθνικής μας κληρονομιάς στο πλαίσιο μιας πολιτιστικής πολιτικής που στοχεύει στην αναβάθμιση του διεθνούς αποτυπώματος της Μακεδονίας, την αύξηση της επισκεψιμότητάς της κ.ο.κ. ή πλέον κάθε φορά που θα λέμε τα αυτονόητα, θα έχουμε σωρεία διπλωματικών διαβημάτων και κόντρα δηλώσεων από τους αξιωματούχους της γείτονος, όπως ήδη συμβαίνει; Κι ύστερα είναι και το άλλο: Η αναγνώριση «μακεδονικής γλώσσας» δεν ανοίγει τον δρόμο ώστε αύριο ή μεθαύριο η προπαγάνδα να ισχυριστεί την ύπαρξη αντίστοιχης, γλωσσικής και όχι εθνικής, μειονότητας στην Βόρειο Ελλάδα; Ή μήπως η υποχώρηση των Πρεσπών δεν ενθαρρύνει την αλβανική κυβέρνηση ώστε να κλιμακώσει την ένταση με την Ελλάδα;
Το γεγονός o Ζόραν Ζάεφ ήδη προβαίνει σε μια πολύ 'δημιουργική ανάγνωση' της Συνθήκης των Πρεσπών, επανεισάγοντας από το παράθυρο όλες τις παράλογες αξιώσεις του γειτονικού αλυτρωτισμού δείχνει σε ποιά κατεύθυνση θα κινηθούν και οι εξελίξεις μετά την ενδεχόμενη κύρωσή της από το κοινοβούλιο. Και σαφέστατα αποτελεί μια τεράστια οπισθοδρόμηση το γεγονός ότι η Μακεδονία και η Βόρειος Ελλάδα θα μπει για τα καλά σε μια περιδίνηση πολύ «βαλκανική», την οποία είχαμε καταφέρει να αποφύγουμε από το 1992 μέχρι σήμερα, αποτελώντας ίσως ως προς αυτό εξαίρεση σε σύγκριση με τις λοιπές βαλκανικές χώρες.
Άρα ποιός ζούσε στον κόσμο του εκείνη τη μέρα στο Αλεξάνδρειο; Ο πρωθυπουργός που αποδεικνύει μηδενική ανοχή τύπου Μαρίας Αντουανέτας ή μήπως όλοι όσοι που πήγανε να του πούνε, ήπια και πολιτισμένα ότι τα 'χει κάνει μαντάρα στο ονοματολογικό;
*Ο Γιώργος Ρακκάς είναι Δρ Κοινωνιολογίας, επικεφαλής της Δημοτικής Κίνησης «Μένουμε Θεσσαλονίκη»
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ «ΤΥΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ»
